Η Παιδεία στην Ελλάδα


Επειδή η λέξη "σχολειό" δεν περιορίζεται στο σχολικό περιβάλλον, σε κτίρια και προαύλια, σκοπός του τελευταίου μου post είναι να εκφράσω κάποιους προßληµατισµούς μου σχετικά με την Παιδεία στην χώρα μας.

Δεν είναι τυχαίο που η Ελλάδα έρχεται τελευταία και "καταϊδρωμένη" ανάμεσα στις ανεπτυγμένες χώρες όσο αφορά το ποσοστό του Α.Ε.Π. που διατίθεται για την παιδεία. Και σαν να μην έφτανε αυτό, σύμφωνα με έρευνα της εφημερίδας "ΤΟ ΒΗΜΑ", η δωρεάν παιδεία στην Ελλάδα είναι... ακριβότερη από τις σπουδές στην Ιταλία ή στην Ισπανία.
Μήπως οι γονείς θα πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται σοβαρά ότι είναι προτιμότερο για αυτούς και για τα παιδιά τους να σπουδάσουν, για παράδειγμα, στην Περούτζια ή στη Σεβίλλη από το να ταλαιπωρούνται ψυχολογικά με φροντιστήρια και ιδιαίτερα στις δύο τελευταίες τάξεις του λυκείου για να περάσουν τελικά στο Αγρίνιο ή στα Χανιά; Τα οικονομικά στοιχεία που προέρχονται από έρευνες και αφορούν το κόστος διαβίωσης των φοιτητών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό είναι αμείλικτα για την τσέπη των δύσμοιρων γονέων. Οι διαφορές ανάμεσα στην Ελλάδα και αλλού είναι σχεδόν αμελητέες, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις (π.χ., Ιταλία, Ισπανία) συμφέρει οικονομικά τον γονιό να σπουδάσει το παιδί του στο εξωτερικό.

Η Παιδεία, ωστόσο, θα έπρεπε να είναι το μέλημα όλων, διότι μέσα από αυτή, οι νέες γενιές μπορούν να λάβουν την κατάλληλη εκπαίδευση για να μπορούν όχι μόνο να γευθούν τις πηγές της γνώσεως που παρέχει η Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, αλλά και να μην ζουν σαν απόδημοι από τα σπίτια τους σπουδάζοντας στο εξωτερικό. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να υπάρχει η σωστή παιδεία.

Αναμφίβολα, θα ξυπνούσα με περισσότερη όρεξη για να πάω σε ένα σχολείο που θα μου προσέφερε γνώση, παρά σε ένα σχολείο που ουσιαστικά αποτελεί προπαρασκευαστικό κέντρο για τα Α.Ε.Ι.. Και δεν θα βαριόμουνα την ώρα του μαθήματος, εάν αυτό, αντί να προωθεί την αποστήθιση κειμένων, με βοηθούσε στην εμβάθυνση της διαδικασίας σύνθεσης, κατανόησης και κριτικής σκέψης.

Το πρόγραμμα είναι βαρυφορτωμένο, και το ωράριο συμπιεστικό και εξουθενωτικό, καθώς, όπως όλοι οι μαθητές, είμαι αναγκασμένος να παρακολουθώ μαθήματα εκτός των σχολικών ωρών, με αποτέλεσμα ο ελάχιστος ελεύθερος χρόνος που απομένει να μην αρκεί για εξωσχολικές δραστηριότητες (αθλητισμός, μουσική, θέατρο, κ.α.). Η κακή οργάνωση και λειτουργία των σχολείων οδηγούν στην υποβάθμιση της Δημόσιας Εκπαίδευσης. Οι εσωτερικοί κανονισμοί λειτουργίας του σχολείου είναι αναχρονιστικοί και μη ανταποκρινόμενοι στις σύγχρονες αντιλήψεις. Η δημιουργικότητα, ο διάλογος και η ελεύθερη έκφραση απόψεων πνίγονται τις περισσότερες φορές στο ισχύον γραφειοκρατικό μοντέλο.

Το περίφημο "Φιλανδικό πρότυπο" της Εκπαίδευσης δεν είναι κάποιο θαύμα, που δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα. Πρόκειται για την ύπαρξη κοινού νου ή, αλλιώς, για "την τέχνη τού αυτονόητου", εφαρμοσμένη στην Εκπαίδευση. Είναι ένα δυναμικό, αυτοελεγχόμενο, ευέλικτο και αποτελεσματικό σύστημα με βάση τις ίσες ευκαιρίες, την ενδυνάμωση τού διδακτικού προσωπικού, τη σωστή χρηματοδότηση τής παιδείας, την έμφαση στα ουσιώδη μαθήματα και βαρύτητα στις πηγές τής γνώσης. Κι όλα αυτά, με γνώμονα την κοινή λογική, ορισμένες απλές αυτονόητες αρχές, πολιτική συναίνεση και ευρεία συμμετοχή στην υπόθεση τής Εκπαίδευσης.

Στο ελληνικό πρότυπο εκπαίδευσης υπερτερεί το παράλογο, παραβιάζονται αυτονόητες αρχές, και οι μαθητές θεωρούνται εξ ορισμού "ανώριμοι". Τα πάντα εξαρτώνται από ένα θεσμικά συγκεντρωτικό Υπουργείο, με μη εξειδικευμένους διοικητικούς υπαλλήλους, με κυρίαρχο στοιχείο τού συστήματος το απρόσωπο, που δεν ευνοεί καθόλου την παιδευτική λειτουργία, με ανεπιμόρφωτους κατά κανόνα εκπαιδευτικούς, με αμέτοχους γονείς και, λόγω του συστήματος και του όλου κλίματος, με αδιάφορους ή οργισμένους μαθητές.

Η ευχή μου είναι ο διεξαγόμενος Εθνικός Διάλογος να λειτουργήσει ως διαδικασία συνειδητοποίησης των προβλημάτων και να οδηγήσει στις απλές και αυτονόητες λύσεις των προβλημάτων τής Παιδείας μας. Προϋπόθεση: να υπάρξει συναίνεση πολιτική στην πράξη και διάλογος ουσιαστικός, όχι "διάλογος" παράλληλων μονολόγων.

3 σχόλια:

18/11/08 1:05 π.μ. Ανώνυμος είπε...

Συζητουμε για την δηθεν δωρεαν παιδεια. Μα δεν υπαρχει τετοιο πραγμα. Ουτε αναυθαιρετο δικαιωμα ειναι κανενος. Προνομιο ισως. Δικαιωμα ομως γιατι? Ποιος σου χρωσταει τη γνωση και γιατι? Η τελευταια κατακτιεται. Και επιπλεον πληρωνεται. Αδρα. Σε χρονο και χρημα. Και μιας και την "πληρωνεις" αναζητας τη καλυτερη. Σε αυτη τη βαση, θεωρω απλα ζημιογονα οποιαδηποτε επενδυση μορφωσης μεσα στο Ελληνικο Πανεπιστημιο. Ειμαι ιδιαιτερα χαρουμενος που πλεον 55000 Ελληνες σπουδαζουν σε δυτικες χωρες καθε χρονο. Ερχομενοι στο στην Ελλαδα εκτοπιζουν -σχεδον παντα- τη ντοπια σαπιλα. Αλλα περα απο τη συστημικη εκπαιδευση, φερνουν πισω και μια αλλη νοοτροπια. Η οποια αν μη τι αλλο ειναι καλοδεχουμενη.

Χωρις συστηματικη ερευνα (δηλαδη χρηματοδοτηση για την εξευρεση της γνωσης) δεν μπορει να υπαρξει παιδεια (μεταδοση). Δεν υπαρχει παιδεια γιατι δεν ξερουμε αλλα και γιατι θελουμε να πληρωσουμε για να μαθουμε. Οποτε ας αγορασουμε πιο ακριβα τη γνωση απο αλλους. Σε φαρμακα, τεχνολογια κ.τ.λ.

18/11/08 4:34 μ.μ. Paris είπε...

Η δωρεάν παιδεία είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα. Έχει γίνει, ωστόσο, προνόμιο. Προνόμιο όχι γιατί είναι λίγοι αυτοί που περνούν από τα ελληνικά σχολεία, αλλά γιατί είναι λίγοι αυτοί που διαθέτουν χρήματα για καλύτερη εκπαίδευση σε ιδιωτικά σχολεία, κολέγια και πανεπιστήμια. Κάτι πρέπει να κάνει η Ελλάδα αν θέλει να λέγεται κράτος. Και ΟΧΙ δεν θα αναγνωρίσουμε ΠΟΤΕ τα πτυχία ιδιωτικών σχολών. Δεν σπουδάζουμε εμείς για να εξισωνόμαστε με τα λεφτά του μπαμπάκα του καθενός κακομαθημένου προνομιούχου!

19/11/08 3:10 μ.μ. Zeus είπε...

Το δικαίωμα της γνώσης το έχουν όλοι, όχι μόνο οι ευκατάστατοι. Η γνώση είναι δικαίωμα και μάλιστα αναπόσπαστο. Δεν ξέρω φίλε ανώνυμε κατά πόσο θα είχες τις ίδιες απόψεις αν ήθελες να μορφωθείς, και δεν είχες χρήματα. Αλλά μάλλον βρίσκεσαι από την άλλη πλευρά.

Δημοσίευση σχολίου